Espanyol Barcelona heeft sinds 2009 een prachtig, door veel clubs benijd stadion in Cornellá de Llobregat, een anonieme voorstad van Barcelona. Toch is het weinig waarschijnlijk dat het ooit de magie van het mythische Sarriá stadion evenaart of het zou moeten zijn dat de Chinese eigenaar zijn grote droom verwezenlijkt: Espanyol jaarlijks in de top vier van la Primera División parkeren. De oude arena van Los Pericos (de parkieten) was een zonevreemd aandoend bouwsel, een prototype van gecultiveerde lelijkheid uit de Belgische koterij school, in een van de meest exclusieve wijken van Barcelona. Lees hier verder.
Messi is niet alleen wegens de penibele financiële situatie van FC Barcelona naar PSG verhuisd. Het heeft ook te maken met catalanofobie, territoriumdrang, nouveaux riches en tabula rasa in de sportieve toekomstplannen. Klik hier.
FC Barcelona, Barça voor de vrienden, behaalde afgelopen zaterdag zijn vierde Spaanse bekeroverwinning op rij. Met 30 stuks van de Copa del Rey op het palmares is de Catalaanse grootheid hiermee ongenaakbaar recordhouder in Spanje. Uitgerekend de beker die er voor de Barça fans het minst toe doet.
Republikeins gezinde Catalanen durven zelfs in niet voor publicatie geschikte bewoordingen spreken over de naar de koning genoemde trofee. Termen die zich, voor de goede verstaander, situeren in lichaamszones waar de zon een nobele onbekende is. Sinds 2009 tracteren republikeinse gelovigen de monarchistische instituties keer op keer op een fluitconcert wanneer voor aanvang van de finale het nationale volkslied door het stadion schalt.
In 2009, 2012 en 2015 overstemde het gefluit de hymne toen de blaugrana fans vocale, Baskische steun kregen van de supporters van medefinalist Athletic de Bilbao. Ook vorig jaar was het bingo tegen de Baskische verrassing Alavés. De plamuur van de koninklijke living viel van het plafond door het door merg en been gaande tandengeknars van Zijne Hoogheid toen Barça zich ook dit jaar plaatste voor de finale. De arme man heeft een bijna mission impossible P.R.-campagne in Catalonië voor de boeg sinds hij op 3 oktober vorig jaar vanop de barricades op het nasmeulend puin van het onafhankelijkheidsreferendum de Catalaanse nationalisten de mantel uitveegde op TV.
Op de koop toe rolde de koningin bijna bekvechtend met haar schoonmoeder de trappen van de kathedraal van Palma de Mallorca af na de jaarlijkse paasviering. Ondertussen vallen er ook steeds meer politieke kadavers uit de kast van de stuiptrekkende, wild om zich heen schoppende regering in Madrid. Kortom, Don Felipe VI is momenteel een beetje het noorden kwijt. Weer eens met een pokergezicht moeten faken, vanop de tribune van Atletico Madrids spiksplinternieuwe Wanda Metropolitano stadion, alsof de beschimpingstirade van de helft van het publiek niet bestaat, kwam dit jaar nog minder gelegen dan anders.
De kleren maken de koning. Daarom was het ook hoogst opmerkelijk dat hij een rood-wit gestreepte das droeg vorige zaterdag. Was het omdat die kleuren de clubkleuren zijn van de gastheer van de finale (er wordt gefluisterd dat de koning stiekem Atletico supporter is) of is de koninklijke vestimentaire adviseur wereldvreemd ? Rood en wit zijn namelijk ook de clubkleuren van finalist FC Sevilla. Dan kon hij evengoed een Sevilla shirt hebben aangetrokken maar daar zou zelfs een prins niet mee zijn weggekomen. Misschien wilde hij gewoon een wit voetje halen bij het Andalusische volk dat niet zo’n uitgesproken republikeinse aspiraties heeft ? Dan heeft die wereldvreemde adviseur wel schromelijk de wit-groene strepen van eeuwige stadsrivaal Betis Sevilla over het hoofd gezien. Foei. Beeld je in: koning Filip op de tribunes van het Koning Boudewijn Stadion met een rood-witte das om de koninlijke nek met The Great Old in de bekerfinale… Dan zou de paarse kant van ‘t stad in brand staan.
Na de fluitpartij stond er ook nog een partij éénrichtingsvoetbal op het programma. Normaal gezien krijg je dan een saaie pot maar wat Barça op de mat bracht, was zo uitgesproken “oooooo” en “aaaaaa” dat er bijna geen tijd was om medelijden te hebben met die arme spelers en supporters van Sevilla. Zelden Barça zo verticaal, recht voor de raap in de richting van het doel van de tegenstander weten spelen. Deze keer geen onnodige tussenstationnetjes. Het tika taka gebrei waarin de blaugrana zichzelf soms verliezen als er geen openingen worden gevonden, is de metafoor van de politieke actualiteit. De raket die reservedoelman Jasper Cillessen bij de 1-0 afvuurde, richting de zich voorbij de middenlijn vrijlopende Coutinho, maakte al na 13 minuten de intenties van Barcelona duidelijk.
Een aangedane Iniesta na de laatste Copa del Rey minuten van zijn rijke voetbalcarrière
De Sevilla doelman mocht zich in totaal 5 keer omdraaien om de bal uit de netten te vissen. Ook afscheidnemend icoon en toekomstige wijnboer Andres Iniesta mocht zijn duit in het zakje doen. Geen enkele speler van het Iberisch schiereiland heeft zo weinig blingbling en capsones om zijn lijf in verhouding tot zijn palmares en heerlijke voetbalkwaliteiten dan Iniesta. Bij zijn meer dan terechte applausvervanging kreeg hij ook vanuit de Sevilla rangen een staande ovatie. Zo kwam het op zaterdag 21/04/2018 toch even goed met de Spaanse eenheid. Misschien moet de kledingsadviseur van de koning bij de volgende finale van de Copa del Rey eens denken aan een rood-gele das. Dat zijn de kleuren van Spanje én Catalonië.
In tijden van rechts populisme en maatschappelijke polarisering krijgt extreemrechts in Spanje nauwelijks voet aan de grond. Dit bevestigt ook het recente onderzoek “Nothing to fear but fear itself” van de Britse denktank Demos. Van de zes landen die in het onderzoek onder de loupe worden genomen (het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, Zweden, Polen en Spanje) ontsnapt enkel Spanje aan de toenemende ultrarechtse tendens die wordt gevoed door angstcultuur.
De drie gebruikelijke ingrediënten van het extreemrechtse discours zijn massale immigratie, economische crisis en wantrouwen in de traditionele politieke partijen. Hieraan voldoet Spanje helemaal. Tijdens de Spaanseluchtbelop deimmobiliënmarkt tussen 2000 en 2009 ontving Spanje zowat de helft van de totale immigratie binnen de EU. De meerderheid van de nieuwkomers ging als laagopgeleide arbeidskracht aan de slag in de bouwsector. In 2007 sprong de luchtbel en veroorzaakte daardoor een diepe financiële crisis. Bijna een decennium lang hadden de banken kwistig woninghypotheken uitgedeeld. Drie miljoen mensen verloren hun job en duizenden mensen werden uit hun huis gezet omdat ze hun hypotheek niet meer konden afbetalen. Armoede nam overal toe waardoor de kloof tussen arm en rijk in Spanje de hoogste werd van alle lidstaten van de EU. Onophoudelijke politieke corruptieschandalen vergrootten de argwaan nog meer ten opzichte van de politieke klasse, die als schuldige van de crisis werd aanzien. Waarom krijgt rechts nationalisme dan geen poot aan de grond ?
Tijdens de bijna 40 jaar Franco dictatuur exploiteerde het regime de Spaanse vlag, de nationale hymne en het concept “ééngemaakt Spanje” zodanig dat deze patriottische symbolen tot de dag van vandaag worden geassocieerd met het fascistische verleden van Spanje. Europa was toen synoniem voor modern en werelds. (Lees ook). In 1986, 11 jaar na Franco’s dood, trad Spanje toe tot de Europese Unie. Volgens de studie van Demos zijn de Spanjaarden, van de zes onderzochte landen, het minst happig om de EU te verlaten (slechts 10% is pro exit versus 25% in Frankrijk).
Spanjaarden hebben decennia lang een betere toekomst gezocht in andere Europese landen en Latijns Amerika. Pas de laatste 17 jaar kent Spanje een immigratiestroom van hoofdzakelijk Roemenen, Latijns Amerikanen, Marokkanen en Centraal Afrikanen. De eigen emigratiegeschiedenis indachtig en het feit dat de immigranten zich concentreren in slechts enkele geografische zones zorgt ervoor dat de bevolking gematigd positief staat ten opzichte van immigratie. Tot nu toe zijn er ook nauwelijks Spaanse politici betrapt op het uiten van xenofobe opmerkingen, laat staan dat er een link wordt gelegd naar een oorzakelijk verband tussen immigratie en moslimterrorisme zoals bv. Marie Le Pen wel doet in Frankrijk. Door de terreurgeschiedenis met de Basische afscheidingsbeweging ETA maken de Spanjaarden een duidelijk onderscheid tussen terrorisme en het volk waar de terroristen toe behoren. Niemand veroordeelt het hele Baskische volk voor de aanslagen van ETA.
Puyol en Xavi met de Baskische en Catalaanse vlag na de finale van de Copa del Rey tegen Athletic Bilbao in 2012
Daarnaast is Spanje ook een natie die bestaat uit verschillende naties met regionaal nationalisme, vooral in Baskenland en Catalonië. Een groot deel van de Catalaanse publieke opinie beschouwt Catalanistas (Catalaansgezinden) als links, democratisch en dynamisch en Españolistas (Spaansgezinden) als fachas (fascisten) en dominant. Tijdens de Franco dictatuur ontwikkelde zich in Spanje immers het model van het nationaal-katholicisme: een innige omarming van kerk en staat zoals in de zestiende eeuw onder de Reyes Católicos (katholieke vorsten). Alles dat dit ideaal van de eenheidsstaat kon bedreigen kreeg een subversieve stempel. Alle uitingen van de Catalaanse cultuur en taal werden als de taal van de revolutie beschouwd. Onderwijs mocht enkel nog in de eenheidstaal Spaans, Catalaanse media werden verboden, in openbare gebouwen verschenen posters met “Spanjaarden spreken Spaans” en op straat was de Guardia Civica actief: controleurs die bij het horen van Catalaans mensen dwongen om over te schakelen naar het Spaans op straf van boetes.
Als je Spanjaard bent, spreek je Spaans
Toen eind negentiende eeuw Spanje zijn laatste kolonies verloor, doken overal in Spanje regionalistische bewegingen op. Drie decennia later stemde het Spaanse parlement een nieuwe grondwet die Catalonië als een (semi-)autonome regio vastlegde met het Catalaans als tweede officiële taal naast het Spaans. De verkiezingen van 1932 brachten een monsterzege voor de nieuwe partij Esquerra Republicana de Catalunya (ERC): de links republikeinse partij van Catalonië. In januari 1939 viel Barcelona tijdens de Burgeroorlog in handen van de troepen van Franco en verloor het zijn status van autonoom gebied. Een heleboel Catalaanse politici vluchtten in ballingschap naar, in de eerste plaats, noorderbuur Frankrijk. In 1940 leverden de Fransen de laatste minister-president van Catalonië, Lluis Companys, uit aan Franco waarna hij werd gefusilleerd.
In 2011 nam de vorige Catalaanse deelregering, onder leiding van minister-president Artur Mas, de beslissing om volledig voor de Catalaanse onafhankelijkheid te gaan wegens het aanhoudend halsstarrig weigeren van de federale regering in Madrid om met Catalonië een vergelijkbaar fiscaal model als dat van Baskenland te onderhandelen. Convergència i Unió (CiU), de partij van Artur Mas, had tot dan altijd een pragmatische kameleon-houding ingenomen i.v.m. het Catalaanse nationalisme. Het overnemen van het discours van het linkse ERC door de centrumrechtse CiU deed daarom de wenkbrauwen fronsen. Door de zware economische crisis had het Catalaanse nationalisme wind in de zeilen en kon het als rookgordijn fungeren voor de draconische besparingen van de Catalaanse regering in de publieke gezondheidszorg, onderwijs en cultuur. De politiek van de centrale regeringspartij Partido Popular, de opvolger van Franco’s partij Alianza Popular, zorgt er ook voor dat extreemrechts Spanje voorlopig blijft aarden binnen de structuur van de PP.
La Estelada, de Catalaanse onafhankelijkheidsvlag in Camp Nou
Op 9 maart 2017 baarde Camp Nou om 22.35u een nieuw Catalaans icoon. Het kindje kreeg de naam La Remontada. De meest uitzichtloze terugkeer aller tijden in de Champions’ League. Slachtoffer: Paris Saint Germain. Het technisch ultraverfijnde tikitaka spel van FC Barcelona bleef in de kast maar een on-blaugrana knokkersmentaliteit tussen hangen en wurgen, een tegenstander die het noorden kwijt was en een bereidwillige Duitser met een fluitje volstonden om de 4–0 blamage van de heenwedstrijd weg te vegen. Het was ook de avond waarin de voetbalclichés zwaar in de verf werden gezet die door de protagonisten van de belangrijkste bijzaak ter wereld het meest worden gebruikt.
“Het gevoel in de groep is goed, we weten wat ons te doen staat”. “Winnen doe je met zijn allen”. “Zeg nooit nooit in de voetballerij”. “We moeten met ons allen voor de spiegel gaan staan”.
Voor de eerste keer sinds 2007 dreigde FC Barcelona op het appel te ontbreken van een kwartfinale in de Champions League. Na het collectieve fiasco van de heenmatch in Parijs en gekwakkel in La Liga besluit Luis Enrique om zijn pionnen te herschikken in een meer aanvallende 3–4–3 opstelling i.p.v. 4–3–3. Vanaf dan wint Barça zijn 3 volgende wedstrijden in de Spaanse competitie, scoort het 13 keer, incasseert het slechts 2 goals en komt het, met 1 match meer gespeeld dan Real Madrid, opnieuw aan de leiding van de nationale competitie. De ploeg en de fans dromen plots weer luidop van een stuk voetbalgeschiedenis schrijven in de Champions’ League.
“Dit soort fouten mag je gewoon niet maken op dit niveau”.
In Parijs speelde Barça als een fin de carrière ploeg, in Barcelona kroop PSG in de rol van een groep beginnende miniemen die zo onder de indruk was van een uitverkocht stadion met 96.290 toeschouwers dat ze vergaten te voetballen. De eerste twee doelpunten hadden meer van doen met Frans verdedigend geklungel dan met Catalaanse kunde.
“Je mag je natuurlijk nooit verschuilen achter de scheidsrechter maar…”
Twee minuten na de pauze loopt Thomas Meunier in het strafschopgebied mee met Neymar en laat de Braziliaan zich iets te gretig vallen over de struikelende Meunier. Neymar had daarvoor ook al symptomen van vallende ziekte vertoond in het strafschopgebied van PSG. De Duitse scheidsrechter Aytekin geeft eerst geen krimp maar bedenkt zich na overleg met de lijnrechter. De tijdens heel de wedstrijd erg afwezige Messi opent een penalty in cadeauverpakking. 3–0.
Minuut ’85. De ingevallen Argentijn Di Maria gaat alleen op Barça doelman Ter Stegen af met de 3–2 aan de voet. Javier Mascherano, zijn land- en ploeggenoot bij de Albiceleste, tackelt hem op de achillespees net wanneer hij op goal schiet. Di Maria blijft kermend van de pijn in de 16 meter liggen. De scheidsrechter zijn neus bloedt. In de eerste minuut van de toegevoegde tijd is de scheids opnieuw heel gul voor de thuisploeg en mag Neymar de tweede strafschop van de avond tegen de netten jagen. Luis Suárez, die ook last had van epilepsieaanvallen, was net daarvoor nauwelijks tegen de arm getikt door PSG-verdediger Marquinhos.
“Als je zelf de kansen niet benut, valt ie aan de andere kant”.
Na de 3–0 begint PSG eindelijk aan voetballen te denken en kan de Uruguayaanse sterspits Edinson Cavani tonen waarom de Qatarese sjeiks in Parijs een transferprijs van 64 miljoen € voor hem hebben opgehoest. Net voor het uur draait Cavani zich vrij maar ziet zijn schot uiteenspatten op de rechterpaal van de Barcelona-doelmond. In minuut ’62 vlamt hij zijn tweede grote kans wel onhoudbaar dwars door de weifelende Barça-verdediging.
3–1. Als hij even later alleen op Ter Stegen afstormt, krijgt hij de bal niet over het uitgestrekte been van de doelman.
“Een match duurt 90 minuten” en “Voetbal is emotie”.
Sergi Roberto realiseert het onmogelijke met dank aan Neymar
Tijdens het laatste kwartier van de match beginnen gedesillusioneerde toeschouwers het stadion te verlaten en zappen wereldwijd TV-kijkers weg. Op het ogenblik dat geen kat in Camp Nou het nog verwacht, doet Neymar vanaf minuut ’88 een Messietje en trekt de wedstrijd helemaal naar zich toe. Wanneer hij met een sublieme vrije trap de 4–1 binnenlegt, overheerst het gevoel dat die goal een twintigtal minuten te laat valt. Drie minuten later zet hij zich achter de bal vanop de 11 meter stip na een ingebeelde overtreding op ploegmaat Suárez. 5–1. De absolute apotheose komt er in de vijfde minuut van de toegevoegde tijd. De lokale troepen gooien nog een keer al hun gewicht in de schaal. Ter Stegen speelt dan al enkele minuten mee tussen het middenveld en de aanval. Neymar steekt de bal door de PSG-verdediging en Sergi Roberto tipt met een vallende glijbeweging op de rand van buitenspel de bal over de Parijse keeper.
“In voetbal telt enkel winnen”.
Luis Enrique maakte de afgelopen weken de tweede tumultueuze periode in zijn trainerschap bij Barça door. Tijdens zijn eerste seizoen stond hij in januari 2015 dicht bij de uitgang. Op het einde van het seizoen won Barcelona toen toch de Champions League, La Liga en la Copa del Rey.
Enrique maakte onlangs bekend dat hij na dit seizoen vertrekt. Als hij zijn ploeg nu weer helemaal op toerental krijgt, zit een tweede treble in 3 seizoenen er nog in als afscheidscadeau.
Luis Enrique gaat uit zijn dak na de zesde goal van zijn team
Barcelona Schrijfsels 